Ülkemizde Yüksek Hızlı Tren (YHT) projeleri, dünyadaki benzerlerine göre kısa zamanda ve daha az maliyetle yapılıyor. Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi’nin Ankara-Eskişehir kesimi 13 Mart 2009’da işletmeye açıldı. Ülkemiz, dünyada 8., Avrupa’da 6. Yüksek Hızlı Tren işletmecisi ülke oldu. İkinci YHT hattı olan Ankara-Konya, Türk firma, mühendis ve işçilerinin emeği ile yapılarak 24 Ağustos 2011 tarihinde açıldı. Eskişehir-Konya arasında YHT işletmeciliğine 23 Mart 2013’te başlandı. Türkiye’nin hızına hız katan YHT’ler 25 Temmuz 2014’te İstanbul’a ulaşarak Ankara-Eskişehir-İstanbul arasında yüksek hızlı tren seferlerine başlandı. YHT hatlarında 2009-2014 yılları arasında taşınan yolcu sayısı 18 milyona ulaştı. Asya ile Avrupa’yı demir ağlarla birleştiren Marmaray, 29 Ekim 2013’de hizmete girdi. Ankara-Konya-İstanbul üçgenindeki YHT hatları, kombine taşımacılıkla Bursa, Kütahya, Karaman, Antalya (Alanya, Manavgat) gibi kentlerimize seyahat sürelerini de önemli oranda düşürdü.
YHT’LER İÇİN ÖZEL YAPIM DEMİRYOLU HATTI GEREKİYOR
Bugünün trenleri, ilk örneklerinin 10 katından fazla bir hızla gidiyorlar ve “Hızlı Tren” tanımlamasını da sonuna kadar hak ediyorlar. Ancak bu hıza ulaşmanın belli koşulları var. Bir hızlı tren hattına sahip olmak için hızlı tren geliştirmek, buzdağının görünen yüzü. Çünkü sistemin başarılı olmasını sağlayan en önemli etken oluşturulacak hatlara bağlı. Hızlı trenlerin söz konusu yüksek hızlara ulaşması için bu hızı destekleyen özel yapım demiryolu hatları gerekiyor. Yüksek hızlı tren hatlarını konvansiyonel hatlardan ayıran pek çok teknik özellik var. Hızların artmasına bağlı olarak trenlerin birtakım fiziki ve elektriksel güçlüklerle karşı karşıya kalması nedeni ile yüksek hızlarda emniyetli bir biçimde seyredecek trenlerin kullanılabilmesi için hızlı tren hatları çok büyük önem taşıyor. Halen dünyada hızlı tren İşletmeciliği yapan ülkelerdeki hızlı trenlerin önemli bir kısmı 350 km/ saat hızları geçmiyor. Almanya, Fransa ve Japonya’ da test ve araştırma amaçlı olarak 350 km/saat’ i aşan hızlar uygulanıyor. Örneğin 2008 yılında Fransa TGV treni ile Paris-Strazburg kentleri arasında yaptığı test sürüşlerinde 575 km/saat hızı ile yeni bir dünya rekoru kırdı. Farklı bir teknolojiye sahip olan Japonya’ nın Maglev treni ise 2003 yılında 581 km/saat hız ile rekor kırmıştı.
HEMZEMİN GEÇİT BULUNMAZ
Demiryollarındaki kazaların en yaygın nedeni hemzemin geçitlerdir. Uyarı işaretlerine uymayan karayolu araçları tren yoluna çıkarak kazaların oluşmasına sebebiyet vermektedir. 140 km/saat hızı aşan hatlarda hemzemin geçit bulunmaz.
HATLAR İHATA ALTINA ALINDI
Hızlı Tren hatları özellikle hayvan ya da insan geçişlerinin neden olabileceği riskleri ortadan kaldıracak şekilde tel çitlerle veya duvar ile ihata altına alındı.
ZEMİNİ SAĞLAM
Hızlı Tren hatlarının altyapısı, geleneksel hatlara nazaran çok daha yüksek kalite ve standartta inşa ediliyor. Uluslararası standartlara uygun malzemeler teknolojinin en son imkânları ile birleştirilerek demiryolu platformu ve sanat yapıları (tünel, köprü, viyadük vb.) inşa edilir.
HATLAR ARASI GENİŞ
İki hızlı tren birbirlerinin yanından hızla geçtiklerinde aralarındaki hız farkı 600 km/saat’e kadar çıkabilir. İşte bu yüzden hatlar arasındaki genişlik önemli. İki tren birbirine çok yakın geçtiği takdirde ilk karşılaştıklarında bir hava baskısına maruz kalır ve hemen akabinde de bu basınç ani düşüş gösterir. Basınç farklılıklarının ortadan kaldırılması için hızlı tren hatları arasındaki mesafe, konvansiyonel hatlara göre daha büyüktür.
KURP (VİRAJ) YARIÇAPLARI DAHA BÜYÜK
Yüksek hızların elde edilmesi için hızlı tren hatlarında kullanılan kurp yarıçapları, konvansiyonel hatlara göre daha büyüktür.
TÜNELLER YÜKSEK HIZA UYGUN İNŞA EDİLİR
Hızlı Tren hatlarındaki tüneller, içinden çift yönlü geçen trenlerin oluşturacağı yüksek basıncı ortadan kaldıracak şekilde yüksek hıza uygun inşa edilir. Tünellerde yangın ve havalandırma sistemleri bulunur.