Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nda Demiryolu İşbirliği

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, İstanbul-Tahran-İslamabad Konteyner Treni 10. Yüksek Düzeyli Çalışma Grubu Toplantısı, 20-21 Ağustos 2019 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirildi.

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerden demiryolu sektörüyle ilgili temsilcilerin katıldığı toplantı, TCDD Taşımacılık Genel Müdürü Erol Arıkan’ın açılış konuşmasıyla başladı.

Genel Müdür Arıkan,  son 16 yılda demiryolu sektörüne 133 milyar liralık yatırım yapıldığına dikkat çekerek, demiryolu tren işletmecisi olarak kurulan TCDD Taşımacılık AŞ’nin  Avrupa’dan Asya’ya, Rusya’dan Ortadoğu’ya kadar geniş bir coğrafyada taşımacılık yaptığının altını çizdi.

Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı ve kıtalar arasında kesintisiz demiryolu ulaşımına fırsat veren Marmaray ile yeni bir dönemin başladığına işaret eden Arıkan, “Çin’in girişimiyle başlatılan Orta Koridor’un önemli kesimini oluşturan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı üzerinden uygun tarife ile Kazakistan, Özbekistan, Gürcistan, Rusya ve Çin’e taşımacılık yapılırken, dost ve kardeş ülkelerle sadece ekonomik işbirliğimiz değil, gönül bağlarımızı da kuvvetlenmektedir.” şeklinde konuştu.  

Trans Asya Ekspresi Ankara-Tahran arasında işletilmeye başlandı

EİT’nin kurucu üyesi İran ile yolcu ve yük taşımacılığının geliştiğini söyleyen Arıkan, Van Tebriz treninin güzergahının Tahran’a kadar uzatıldığını, Trans Asya Ekspresinin Ankara-Tahran arasında işletilmeye başlandığını belirterek”  İran’la Ocak 2019’da başlatılan blok tren uygulaması ile iki ülke arasında ilk 7 ayda geçen yılın aynı dönemine göre 40 bin ton daha fazla yük taşıması gerçekleştirilmiştir. 500 bin ton olan yıllık taşımanın bu yıl bir milyona ulaşması hedeflenmektedir. “ dedi.

BTK üzerinden yapılan taşımalarda teknik farklılıkları aşmak üzere boji değişimi yapıldığını, böylece Rusya, Azerbaycan, Gürcistan ve Kazakistan’a ait geniş açıklıklı vagonların  daha hızlı ve ekonomik bir şekilde yük taşımacılığını gerçekleştirdiğini belirten Arıkan, sözlerini şöyle sürdürdü:

Eşya tarifesinde köklü değişiklik yapıldı

“Kuruluşumuz eşya tarifesinde köklü bir değişime giderek, kilometre bazlı tarifeden gerçek ağırlık ve gerçek mesafeli tarifeye geçmiş, kapasitenin daha verimli kullanımını sağlamıştır. Yine, yaklaşık 24 saat süren gümrük işlemleri, basitleştirilmiş gümrük işlemleri ile 15 dakikaya düşürülmüş, bu uygulama pek çok ülke tarafında da örnek alınmaya başlanmıştır. BTK üzerinden Rusya ile yapılan demiryolu taşımaları da gittikçe artmakta, bu Kuzey-Güney koridorunda önemli bir yük potansiyeli bulunmaktadır. Bununla beraber, gerek BTK’da gerekse Avrupa ile yaptığımız taşımalarda kullandığımız yük vagonları da büyük ilgi görmekte, üretimi yönünde örnek alınmaktadır.”

Genel Müdür Erol Arıkan, ayrıca “ Küreselleşen dünyada üretim merkezinin Uzak Doğu’ya kaydığı, Avrupa ile Asya arasında büyük bir yük potansiyelinin olduğu dikkate alındığında, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ülkelerinin de demiryolundaki gelişmelerin dışında kalması mümkün değildir. Teşkilatımızın üyeleri arasında birçok alanda işbirliğine dayalı gerekli çalışmaların yapılması gerektiği açıktır.”  diye belirtti.

Geçmişte Pakistan ile Türkiye arasında gerçekleştirilen 29 adet konteyner tren seferlerinin iyi bir örnek olduğunun altını çizen Arıkan sözlerini şöyle tamamladı:

Türkiye-İran-Türkmenistan-Özbekistan-Tacikistan-Kazakistan arasında yolcu taşımacılığı

 “Teşkilatımızın Trans-Asya Ana Demiryolu Hattı Projesine dahil olan Trans-Asya Tren seferlerinin Bişkek/Almatı’ya kadar uzatılması için  İran-Türkmenistan sınırında vagonların bojilerinin değiştirilmesi için aktarma terminali kurulmaktadır. Gelecekte, Türkiye ile İran, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kazakistan arasındaki yolcu taşımacılığı mümkün olacaktır. “

Pakistan da Türkiye gibi demiryolunu geliştiriyor

EİT Ulaştırma ve Haberleşme Direktörü Ahmad Saffari ise yaptığı konuşmada, Pakistan’ın demiryolu alanında Türkiye’dekine benzer çalışmalar yaptığının ve 2025 hedeflerinin olduğunun altını çizerek,  “İslamabad-Tahran-İstanbul demiryolu hattı çok önemli bir hat. EİT demiryolu işbirliği üye ülkelere çok güzel fırsatlar sunuyor.” dedi.

Bilindiği üzere, üye ülkelerin kalkınmalarına katkıda bulunmak, EİT bölgesi içindeki ticari engelleri kaldırmak ve bölge içi ticareti geliştirmek ve EİT bölgesinin küresel pazarlarla bütünleşmesini teşvik etmek, üye ülkeler arasındaki kültürel ve tarihi bağları güçlendirmek amacıyla Türkiye, İran, Pakistan’ın işbirliği ile 1985 yılında kurulan Ekonomik İşbirliği Teşkilatına daha sonra Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan üye oldu.